Bądź bezpieczny w sieci: Jak rozpoznać i uniknąć najnowszych zagrożeń cybernetycznych. - Wiadomości - Komenda Powiatowa Policji w Starogardzie Gdańskim

Phishing i Smishing czyli pułapki w E-mailach i SMS-ach.

Phishing to wciąż jedna z najpopularniejszych form cyberprzestępczości. Oszuści podszywają się pod znane instytucje – banki, firmy kurierskie, urzędy, a nawet platformy społecznościowe – wysyłając fałszywe maile lub SMS-y (smishing). Celem jest wyłudzenie danych logowania, numerów kart płatniczych lub nakłonienie do zainstalowania złośliwego oprogramowania.

Jak się chronić?

• Zawsze weryfikuj nadawcę. Zwróć uwagę na adres e-mail, nazwy domen (np. zamiast bank.pl może być bannk.pl) oraz literówki w treści wiadomości.
• Nie klikaj w podejrzane linki. Zamiast klikać, wprowadź adres strony ręcznie w przeglądarce.
• Nie pobieraj załączników z nieznanych źródeł. Mogą one zawierać wirusy lub oprogramowanie szpiegujące.
• Bądź sceptyczny wobec "okazji". Wiadomości o niezwykłych wygranych, zablokowanych kontach czy pilnych dopłatach powinny wzbudzić Twoją czujność.
• W przypadku SMS-ów, zwłaszcza tych dotyczących dopłat do przesyłek czy rachunków, zawsze potwierdź ich autentyczność bezpośrednio u operatora lub usługodawcy.

Uważaj na Vishing, to ostatnio często spotykany rodzaj oszustwa, w którym przestępcy dzwonią do ofiar, podszywając się pod pracowników banków, Policji, prokuratorów czy innych instytucji. Wykorzystują techniki manipulacji i inżynierii społecznej, często stosując oprogramowanie do fałszowania numeru telefonu, tak aby na ekranie wyświetlał się numer autentycznej instytucji. Ich celem jest nakłonienie do podania danych, zainstalowania aplikacji na telefonie lub wykonania przelewu na konto przestępców. Jak się chronić?

• Pamiętaj: Policja, prokuratura ani bank nigdy nie proszą o podanie hasła do konta, numeru PESEL, danych karty płatniczej czy zainstalowanie jakiejkolwiek aplikacji podczas rozmowy telefonicznej.
• Bądź ostrożny, jeśli rozmówca wywiera presję czasu lub wzbudza strach. To typowa taktyka oszustów.
• W razie wątpliwości rozłącz się i samodzielnie zadzwoń na oficjalny numer instytucji. Nie oddzwaniaj na numer, z którego dzwonił rzekomy "pracownik".
• Nigdy nie przekazuj pieniędzy osobom, które podają się za funkcjonariuszy lub pracowników banku i proszą o ich wpłatę na "bezpieczne konto".

Oszustwa z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) i technologii Deepfake.

Rozwój sztucznej inteligencji otwiera nowe możliwości dla cyberprzestępców. Coraz częściej spotykamy się z oszustwami wykorzystującymi AI do tworzenia wiarygodnych, ale fałszywych treści:

• Fałszywe posty i historie: Oszuści generują posty w mediach społecznościowych, które żerują na emocjach (np. fałszywe zbiórki na chore dzieci, historie o samotnych osobach starszych) lub promują nieistniejące "okazje" inwestycyjne. Często wykorzystują do tego wizerunki znanych osób (polityków, sportowców, celebrytów) bez ich wiedzy i zgody.
• Deepfake: Technologia deepfake pozwala na tworzenie realistycznych filmów i nagrań audio, na których dana osoba mówi lub robi coś, czego w rzeczywistości nigdy nie robiła. Oszuści mogą podszywać się pod bliskich (np. dzieci, wnuki) prosząc o pilny przelew, udawać prezesów firm wydających polecenia służbowe, a nawet prowadzić fałszywe rekrutacje, aby zdobyć dane.

Jak się chronić?

• Zachowaj sceptycyzm wobec treści, które wydają się zbyt dramatyczne lub zbyt piękne, aby były prawdziwe.
• Weryfikuj źródło informacji. Czy to oficjalny profil znanej osoby lub instytucji? Czy informacja pochodzi z wiarygodnych mediów?
• Uważaj na nagłe prośby o pieniądze od bliskich, zwłaszcza jeśli zawierają element pilności. Zawsze spróbuj potwierdzić prośbę innym kanałem komunikacji np. zadzwoń na znany Ci numer telefonu tej osoby.
• Zwracaj uwagę na nienaturalne ruchy twarzy, ust, niespójności w głosie lub mimice na nagraniach wideo. Technologia deepfake wciąż ma swoje niedoskonałości.
• Nigdy nie podawaj danych osobowych ani finansowych na podstawie niezweryfikowanych informacji.

Ransomware i Malware: złośliwe oprogramowanie.

Ransomware to rodzaj złośliwego oprogramowania, które blokuje dostęp do danych lub całego systemu komputerowego, a następnie żąda okupu za ich odblokowanie. Malware (szkodliwe oprogramowanie) to szersza kategoria, obejmująca wirusy, trojany, oprogramowanie szpiegujące, które mają na celu kradzież danych, uszkodzenie systemu lub przejęcie kontroli nad urządzeniem.

Jak się chronić?

• Regularnie aktualizuj system operacyjny i oprogramowanie antywirusowe.
• Twórz kopie zapasowe ważnych danych. W przypadku ataku ransomware, będziesz mógł przywrócić swoje pliki.
• Bądź ostrożny podczas otwierania załączników e-mailowych i pobierania plików z niezaufanych stron.
• Używaj silnych, unikalnych haseł do wszystkich kont.
• Korzystaj z uwierzytelniania dwuskładnikowego wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

Pamiętaj! Twoje bezpieczeństwo w sieci zależy w dużej mierze od Ciebie. Bądź czujny, myśl krytycznie i reaguj na sygnały ostrzegawcze. W przypadku podejrzenia oszustwa lub jeśli padłeś ofiarą cyberprzestępców, natychmiast zgłoś to na najbliższej jednostce Policji lub skontaktuj się z zespołem reagowania na incydenty komputerowe CERT Polska (www.cert.pl).